Jednym z najważniejszych elementów odpowiedzialnych za stan zdrowia naszych ryb akwariowych jest czysta woda. Bez wody o odpowiednich parametrach nasze akwarium jest z góry skazane na porażkę. Dbanie o ryby akwariowe jest dbaniem głównie o odpowiednią czystość i jakość wody. Po pewnym okresie w każdym akwarium zaczyna zalegać muł, który powstaje z niezjedzonych resztek pokarmu, zgniłych części roślin, kału ryb itp. Usuwanie tego mułu jest konieczne tym częściej, im akwarium jest mniejsze i gęściej zarybione. W naturalnych zbiornikach wodnych proces chemicznego, biologicznego i fizycznego oczyszczania jest naturalnym cyklem spowodowanym wielkością zbiornika. Cykl ten umożliwia zachowanie warunków życiowych w stanie równowagi. Czasami możemy nie filtrować wody, pod warunkiem że zbiornik jest bardzo dużych rozmiarów, gęsto porośnięty roślinnością i stosunkowo słabo zarybiony. Do oczyszczania wody z mułu służą filtry. W filtrze woda płynie przez substancje filtrujące, zatrzymujące albo absorbujące groźne związki chemiczne i zanieczyszczenia znajdujące się w wodzie. Ze względu na rodzaj substancji filtrującej wyróżniamy filtracje mechaniczną, chemiczną i biologiczną.
Filtracja mechaniczna:
Polega ona na przepuszczaniu wody przez tampon który zatrzymuje cząstki stałe. W tej formie filtracji stosuje się wkłady takie jak np.: wata perlonowa, piasek, żwir, gąbka, włókno nylonowe. Fizyczna filtracja nie zmienia jednak składu chemicznego wody. Jednakże istnieją również filtry mechaniczne poprawiające także skład chemiczny wody ( głównie pH ). W tego typu filtrach jako tamponów używa się węgla brunatnego oraz różnego rodzaju stabilizatorów pH.
Filtracja biologiczna:
Ten sposób filtracji bazuje na zdolności rozkładu toksycznych związków amonowych , jednego z produktów przemiany materii ryb, przez niektóre bakterie do mniej toksycznych azotanów, a następnie do prawie nieszkodliwych azotanów. Niektóre bakterie uczestniczą w bardzo wydajnych procesach oczyszczania wody z toksyn. Niektóre bakterie potrafią przekształcać azotyny do wolnego azotu, który może ulatniać się z wody. Filtr biologiczny jest to system zbiorników przez który przepływa woda z akwarium. System ten jest intensywnie oświetlony i zasiedlony przez glony. Bardzo często w filtrach tego rodzaju używa się korzeni powietrznych tropikalnych lian (Syngonium, Philodendron, Monstera). Korzenie te układamy na dnie zbiornika i zalewamy wodą. Tworzymy wówczas delikatną i gęstą sieć. Korzenie lian oraz glony absorbują substancje azotowe zawarte w wodzie akwariowej.
Filtracja chemiczna:
Filtracja chemiczna jest to w rzeczywistości detoksykacja lub oczyszczanie chemiczne. Substancje takie jak zeolit i węgiel adsorbują określone substancje chemiczne. Stosowanie tej metody filtracji jest szczególnie polecane w świeżo założonych akwariach, gdzie pożyteczne bakterie nie były w stanie jeszcze się rozwinąć. Wkłady używane w filtracji chemicznej wraz z upływem czasu przestają skutecznie działać, dlatego raz na jakiś czas trzeba je wymieniać. Zeolit możemy zregenerować poprzez zanurzanie go w roztworze solnym.
Filtry dzielimy ze względu na miejsce ich zainstalowania w akwarium na zewnętrzne, wewnętrzne i denne.
Poniżej opiszę kilka podstawowych rodzajów filtrów:
1. Zewnętrzny filtr szklany. Woda wypływa z akwarium na zasadzie naczyń połączonych i powraca popychana przez pęcherzyki powietrza. W miarę potrzeb wymieniamy warstwy filtrujące.
2. Filtr wewnętrzny działający na zasadzie wyrzucania wody. Rura filtrująca musi być ponad powierzchnią wody.
3. Filtr wewnętrzny z zastosowaniem porowatego kamienia. Rura jest pod powierzchnia wody. Nadają się do niego różne tampony filtrujące.
4. Filtry wewnętrzny w których woda jest oczyszczana mechanicznie poprzez przepływ przez tampony z waty szklanej.
5. Amatorski filtr wewnętrzny stosowany w firmach handlowych. Materiałem filtrującym jest gruby żwir lub płaty torfu. Zaletą tego rodzaju filtrów jest niska cena i łatwość obsługi. Wadą natomiast estetyka filtra.
6. Rodzaj filtra dennego najczęściej stosowany w akwarystyce wystawowej. Rolę warstwy filtrującej spełnia podłoże. Zanieczyszczenia gromadzące się pod podłożem są raz na jakiś czas wysysane za pomocą węża przymocowanego rury filtru. Rośliny rosną w specjalnych naczyniach na dnie. W razie awarii filtra jesteśmy zmuszeni zdemontować całe akwarium.
7. Filtry z zastosowaniem wymuszonego obiegu wody. Woda jest przepychana przez tampony za pomocą pompy , a następnie kierowana z powrotem do akwarium. Zaletami tego typu filtrów jest ich duża wydajność oraz przy okazji napowietrzanie wody. Najczęściej są stosowane w wielkich akwariach wystawowych. Filtr i pompa wymagają regularnego czyszczenia. Ten typ filtracji może być zastosowany w kilku zbiornikach jednocześnie. W takim wariancie woda jest pobierana z pierwszego zbiornika, a oczyszczona wpływa do ostatniego. Zbiorniki są połączone w rząd za pomocą grubej rury. Specjalne ochronne koszyczki chronią ryby przed wessaniem do środka systemu filtracyjnego.
Producenci filtrów oferują zarówno proste i stosunkowo tanie urządzenia, jak również wyrafinowane i drogie. Pomiędzy tymi skrajnościami występują również filtry w każdym przedziale cenowym. Podobnie sytuacja wygląda różnorodnymi wkładami filtracyjnymi. Filtr można zakupić w sklepie akwarystycznym.
Przy wyborze odpowiedniego filtra należy się kierować przede wszystkim takimi cechami tego urządzenia jak:
- wydajność filtra
- własne preferencje i możliwości finansowe
- rozmiar i typ akwarium
- ilość i wielkość hodowanych ryb i roślin akwariowych.
- estetyka filtra
- poziom hałasu
Przy montażu filtra należy postępować ściśle według instrukcji producenta.
146 komentarzy
ULA:
16.12.2010 11:09Mam akwarium 1 miesiąc i wszystko było wporządku az tu pewnego dnia woda cała mętna. Czy to mozliwe że filtr trzeba juz czyszczyc.a moze powodem moze byc to ze przez 6 godzin nie było prądu i filtr nie działał. i co mam teraz zrobic aby woda znowu była czysta?
goooliat:
31.10.2010 18:41kolego misiu masz bardzo dobrej klasy filtr, bardzo wydajny. co do Twojego pytania to filtr biologiczny MUSI BYĆ BEZWZGLĘDNIE WŁĄCZONY 24h (nawet kilkogodzinna awaria prądu jest dość niebezpieczna), ponieważ kilkugodzinna przerwa w przepływie wody powoduje śmierć bakterii denitryfikacyjnych.w przypadku filtra mechanicznego jeżeli jest odpowiednio wydajny to na upartego można go wyłączać na jakiś czas tylko tak właściwie nie wiem po co. reasumując z tego co zrozumiałem kubełek tetry to jedyny filtr jaki masz a poszczególne kasety filtra wypełnione są różnymi mediami filtracyjnymi (gąbka, wata, ceramika etc.), tak więc stanowczo odradzam wyłączanie filtra
misiu:
20.10.2010 15:06Witam, Filtr ma chodzić 24/dobę?? Mam akwarium 112 l i kubeł tetra ex600. chodzi od 6-15 oraz 18-23. Od 2 lat mam klarowną wodę, żadnych smrodków ani zdechłych rybek. Woda klarowna wartości chemiczne w normie z bardzo rzadkimi korygacjami. Rośliny zdrowe brak glonów- nawet na szybach.
akwa1138:
20.10.2010 08:24do akwarium 200l dobry bd filtr kubełkowy??
Łukasz:
06.10.2010 21:28Do akwarium 112L najlepszy będzie eheim 2224, może być też fluval 205.Znajomy ma tęż Aquael unimaxa 250 w swoim 112 i sobie go chwali.Nie polecam JBL z serii e.Mam e700 i będę się go pozbywał z powodu że nieczystości przedostają się z powrotem do akwarium nawet nie pomogła uszczelka dana przez serwis gdyż jest za cienka.Po prostu jest to niedopracowana seria.
maciejborek:
23.09.2010 08:34Witam Mam 112 litrow z muszlowcami. Jaki i jakiej firmy jest najlepszy filtr zewnetrzny? moge poswiecic do 500 zl.
Remi:
21.09.2010 23:13Dzięki Łukasz. Mam jeszcze takie pytanie jak często wymieniać watę jest ona 3 po ceramice i zeolicie a przed gąbką (filtr zew)
Łukasz:
19.09.2010 21:47Tak będziesz mógł zastosować bactozym przy wymianie filtra na nowy z rybkami w akwarium. Bactozym sa to szczepy bakterii nitrifikacyjnych potrzebne do rozkładu azotanów.
Agy:
19.09.2010 18:41bardzo prosze o pomoc(nie o wysmiewanie sie, czy docinanie ale o porade ludzi madrych zajmujacych sie akwarystyka dluzej niz ja). Mam akwarium 50l. od 4 tyg. Na poczatku wyplukalam zwir ze 100 razy -az woda byla idealnie czysta, potem dodalam odstana przez 2 dni wode(kranowke+ kilka kropli tapsafe), mam filtr wewnetrzny, ktory pobiera wode z akwarium, wyciaga na zewnatrz,przefiltrowuje przez gabke i wpuszcza z powrotem do akw.Przy okazji jest tam doczepiony taki wezyk, ktory wpuszcza babelki powietrza do akw.Posadzilam 2 duze rosliny i po 2 tyg. wpuscilam 8 gupikow i 1 glonojada. Woda jak byla metna, tak jest jeszcze metniejsza. Kilka dni temu wymienilam 1/4 wody ale i to nic nie pomoglo. Rybki sa zdrowe, robia bardzo duzo kup ktorych nie potrafie pozbierac(mam taki reczny odsysacz kupek,przez ktory woda metnieje jeszcze bardziej). Wiem, ze wiem bardzo malo o akwarystyce ale caly czas czytam i sie ucze. Bardzo prosze o wyrozumialosc i rady, jak pozbyc sie tej metnej wody i tych wielkiej ilosci odchodow po glonojadzie)
Wojtek:
18.09.2010 14:24w moim filtrze mam ceramike kamienie i gąbke p jakim czasie mam zmienić ceramike bo mam jeszcze węgiel aktywny i jeszcze troche ceramiki prosze o odp
Remi:
10.09.2010 11:37Będę zmieniać filtr z wew. na zew. czy można zastosować BACTOZYM gdy w akwa. są ryby?
Rybalt:
07.09.2010 21:54Grzegorz, Lukasz, Strzelec i inni: niektorzy naprawde lubia sobie komplikowac zycie: filtr wlaczac (czy "zapalac"), filtr wylaczac ("gasic")na czas karmienia?! Ja sie zajmuje akwarystyka od ponad 30 lat i smieszy mnie takie gadanie. Jak musisz to se mozesz "gasic" filtr jak idziesz zapalic szluga albo udajesz sie do kibelka, itp. Filt wciaga jedzenie? Ja mam w swoich baniakach bardzo wydajne filtry, ktore wytwazaja silny prad ale zeby filtr wciagal jedzenie to musialbym je tuz kolo filtra zapodac. A ryb ci nie wciaga? Jak ktos tak lubi "gasic" to moze sie do Ochotniczej Strazy Pozarnej zapisac. Szacuneczek!
strzelec:
17.08.2010 19:45Do Grzegorza i Łukasza: Bardzo Wam dziękuję. Akwarium wygląda juz dużo lepiej dzięki Waszym radom. Na czas karmienia filtr wyłączam , żadnych uzdatniaczy do wody już nie dodaję,poza tym jednym razem (zmianę było widać prawie od razu i rybki jakby odżyły) robię podmianę raz na 2 tygodnie 3-4 wiadra. Niestety musiałam pozbyć się 2 rybek , które na pewno chorowały: złoty gurami, który miał duży obrzęk brzucha i był trochę jakby pokrzywiony i pojawił się jakiś guz czy narośl, do tego pływał bardzo dziwnie takimi skokami, a druga to neonka która tez się dziwnie zachowywała i miała coraz większy wytrzeszcz oczu. Czytałam że to może być bardzo zaraźliwe i trzeba całkowicie zdezynfekować akwarium ale na razie obserwuję te rybki, minęły juz 2 tygodnie i reszta ryb zachowuje się raczej noormalnie, skalary znoszą regularnie ikrę co drugi tydzień, wszystkie ryby mają apetyt i jakby im sie zmniejszyły brzuszki, zobaczymy... Jeszcze raz bardzo dziękuję że mogę się poradzić. Monika
Łukasz:
06.08.2010 18:15Do Grzegorza może z tym wyłączaniem filtra na chwilę to przesadziłem. Tylko z mojego punktu widzenia to nie chciało by mi się sięgać za szafkę każdego dnia aby wyłączyć filtr na czas karmienia ryb. Ja też nie stosuję już od pewnego czasu żadnych uzdatniaczy do wody tylko używam filtra dzbankowego. Ale na potzeby poza domowe poleciłem uzdatniacz gdyż trzeba wytrącić chlor z wody tak robię w swojej firmie gdyż nie mam czasu by się bawić z filtrem dzbankowym a podmiana w 300l akwarium długo by zeszła. Tez uważam że filtr przelewowy samp jest bardzo dobry tylko nie każdy może, umie zrobić zwłaszcza początkujący akwarysta. A do filtra używam tylko ceramiki, gąbki, waty. Pozdrawiam i dzieki za uwagę.
Grzegorz cortezman@wp.pl:
05.08.2010 11:06Witam !!! Do Łukasza i pozostałych: Cytuję Łukasza: "Do strzelca. Filtr musi chodzić 24h/dobę nie ma mowy o wyłączaniu go na czas karmienia." Koniec cytatu !!! Kto Ci to powiedział? Sam to wymyśliłeś czy jak bo nie mam pojęcia skąd biorą się takie opinie !!! Powiedz ile czasu trwa karmienie ryb? 10 minut? 30 minut? Bo chyba nie więcej co? Filtr może być wyłączony na czas do 2 h(max.) i nic się nie stanie po tym czasie bakterie osadzone w filtrze umierają ale karmienie nie zajmuje nam z pewnością 2 h. Akwarystyką zajmuję się od ponad 25 lat i powiem tylko tyle, karmienie odbywa się przy wyłączonym filtrze, nie zagraża to ani rybom ani parametrom wody. Poza tym niezjedzone resztki jedzenia dostawały by się od razu do filtra podczas jego pracy, nie pomyślałeś o tym? Można nie gasić filtra tylko wtedy kiedy ma on regulację przepływu (dajesz na minimum), jeśli nie ma życzę powodzenia albo po prostu go zgasić na czas karmienia. Mój filtr to tzw. wklejka w środku zbiornika albo inaczej komin, ma pojemność ponad 20 litrów z czego ponad 12 litrów to materiały filtrujące. Koszt budowy to mniej niż 150 zł. Pokaż mi kubełek który może z nim konkurować ??? Taki filtr czyści się raz na 6-8 tygodni (tylko gąbka - 5 minut roboty)+oczywiście podmiana wody raz na 3-4 tygodnie 2-3 wiadra a całość raz na kilka lat (na ogół 3-4 lata - 100% restart). Mam 135 L akwarium z tego sam zbiornik netto ma około 100 Litrów, filtr ponad 20, reszta to podłoże i szkło oczywiście. Nie stosuję żadnych chemicznych polepszaczy wody, woda z kranu przepuszczona przez filtr do wody pitnej jest gotowa od razu do użycia, nie ma chloru, metali ciężkich, kamienia i innych osadów. Jedyny problem to czas potrzebny na przefiltrowanie 30 litrów, trochę to pracochłonne ale z drugiej strony jestem pewien co do czystości wody którą dolewam.