Prawidłowe oświetlenie jest bardzo istotne z względu na wzrost roślin i ryb, a także ze względów estetycznych. Rośliny wykorzystują światło do fotosyntezy – procesu, w którym zmniejszają ilość dwutlenku węgla w wodzie. Odpowiednio zachodzi ona tylko przy prawidłowo długim czasie oświetlenia w ciągu doby. Dostateczna ilość światła potrzebna jest także dla dobrego samopoczucia ryb i innych zwierząt wodnych. Dla prawidłowego wzrostu roślin potrzebne jest światło o właściwym natężeniu i składzie (widmo). Rośliny różnią się między sobą pod względem optymalnego czasu oświetlenia, a także długością fal świetlnych najbardziej właściwych dla fotosyntezy. Ponadto oświetlenie pozwala na zachowanie w akwarium przemienności dnia i nocy, co jest istotne zarówno dla roślin jak i ryb, oraz umożliwia obserwację akwarium.
Naturalne światło jest ograniczane przez szyby w oknach i zasłony, szczególnie wtedy gdy pada z boku. Oświetlenie sztuczne umożliwia w okresie zimowym na wydłużenie dnia do 14 – 16 godzin na dobę, które są wymagane do pielęgnacji tropikalnego akwarium. Światło dzienne ma bardzo duże natężenie i przez to wywołuje w akwarium zbyt silny rozwój glonów. Akwarium możemy oświetlić zamontowując odpowiednie lampy do specjalnej osłony. Zapewnienie światła zbliżonego do naturalnego nie jest zadaniem łatwym, jednakże nasze akwaria funkcjonują odpowiednio przy słabszym oświetleniu. W akwarystyce najczęściej wykorzystujemy lampy fluorescencyjne i wolframowe lub ich kombinacje. Z upływem czasu lampy wolframowe coraz częściej ustępują miejsca lampom fluorescencyjnym. Rośliny akwariowe dla optymalnego wzrostu potrzebują światła o odpowiedniej długości fali.
W handlu dostępne są lampy fluorescencyjne dostarczające właściwe oświetlenie. Potencjalne zapotrzebowanie na światło wynosi 10 W przy oświetleniu fluorescencyjnym lub 40 W przy wolframowym, na 30 cm długości akwarium. Akwarium należy oświetlać minimum 10 godzin na dobę. Niektórzy akwaryści używają po kilka świetlówek w różnych kolorach z których każda jest włączana niezależnie.
Sugerowane minimalne oświetlenie fluorescencyjne:
Długość akwarium Liczba światełek i moc
30 cm 1 X 10 (W)
60 cm 1 X 15 (W)
90 cm 2 X 20 (W)
120 cm 2 x 30 (W)
W niektórych ,,podwodnych ogrodach’’ konieczne jest czasami zamontowanie oświetlenia, nawet wielokrotnie intensywniejszego.
Zalety lamp fluorescencyjnych:
- stosunkowo niskie zużycie prądu
- dostępność w wielu kolorach
- dają równomierne światło
- pozostają zimne
- koszt nabycia lampy
- wymagają bardziej skomplikowanej instalacji
Zalety lamp wolframowych:
- stosunkowo niski koszt ich nabycia.
Wady lamp wolframowych:
- duże zużycie prądu
- szybko sie nagrzewają
- są jednokolorowe
Bardzo dobrym rozwiązaniem jest umieszczenie szklanej pokrywy pomiędzy lampą, a lustrem wody. Pozwala ona na: zmniejszenie parowania, zapobiega przedostawaniu się zanieczyszczeń do akwarium, uniemożliwia rybom wyskoczenie z akwarium, chroni lampę przed uszkodzeniem z powodu kondensacji pary wodnej, a także zapobiega nadmiernemu nagrzaniu wody w górnych partiach akwarium. W celu maksymalnego wykorzystania światła dokonujemy okresowego czyszczenia szyby i lampy. Osobiście polecam umieszczenie lampy z przodu. Jest to najlepsze rozwiązanie, ponieważ wtedy lampa rzuca cienie poza zasięgiem naszego wzroku. W dzisiejszych czasach w dostępne są w handlu gotowe pokrywy akwariowe wraz z zainstalowanym oświetleniem o odpowiedniej mocy.
Możemy również sami zrobić pokrywę akwarium i zainstalować w niej odpowiednią lampę.
Pamiętajmy jednak o kilku podstawowych kwestiach:
- wszelkie przewody zabezpieczmy przed dostaniem się do wody.
- uważajmy, aby osłona nie zbiła szyby
- osłona może mieć specjalne klapy ułatwiające dostęp w czasie karmienia
- w celu maksymalnego wykorzystanie światła możemy pomalować osłonę na biało lub zamontować folię aluminiową, która będzie odbijała światło.
- mechanizm włączający oświetlenie może być umieszczony poza akwarium
- możemy podwiesić osłonę lamp
Pamiętajmy również, że unikniemy wielu problemów, jeżeli zapoznamy się z opisem urządzenia podanym przez producenta.
105 komentarzy
rejt:
09.08.2010 14:28ja mam w pokrywie i na środku jest dobrze a jak ryby chcą mniej światła to wystarczy że przepłyną na prawą stronę a jeśli jeszcze mniej to na lewą pod rośliny.
kangur:
09.07.2010 17:30Wiele osob dostosowuje oswietlenie jedynie do potrzeb roslin w swoim akwa zapominajac o rybach. A wiele gatunkow preferuje polmrok, stonowane swiatlo lub czesciowe zacienienie. I potem jest problem, ze ryby sie chowaja, ze sie boja itp. Akwarium to bardzo zlozona sprawa i trzeba myslec o wszystkim, czasem zajmuje kilka dobrych lat zeby osiagnac perfekcyjny balans w akwa. Pozdrawiam
Matisek:
19.06.2010 19:34Do Krzych: tak, moim zdaniem wszystko powinno być ok.
Key_:
07.06.2010 17:48Mam akwarium 112 l:pokrywę standard 2X18 w tym jedna świetlówka to Świetlówka T8 Sylvania GROLUX 18W (59cm) 8500K druga jeszcze standardowa i chcę ją rozbudować o dwieżarówki kompaktowe energooszczędne {24W jedna k2700 światło białe Cieple}podobno ma dawac tyle światła co normalna 120W.Jak uważacie, czy do takiego akwarium takie oświetlenie wystarczy??
kangur:
21.05.2010 16:58Jesli macie oswietlenie zainstalowane pod szczelnie zamykana pokrywa w akwa zwroccie uwage czy powietrze pod pokrywa nie jest za gorace.Od sprzedawcy ze sklepu akwarystycznego slyszalem o gosciu, ktory chcial polepszyc sobie oswietlenie i wymienil oryginalne swietlowki na mocniejsze. Wszystkie skalary, pretniki i kiryski mu padly. Okazalo sie, ze temperatura powietrza pod pokrywa byla b. wysoka a w/w rybki pobieraja powietrze atmosferyczne.
Krzych:
24.04.2010 15:36witam mam takie pytanie mam akwarium 126 l, swietlówki mojego akwarium to 2x18v czy to nie zamało?
trzciniak:
01.04.2010 21:57witam wszystkich mam maly problem chce zwiekszyc oswietlenie w swoim akwa 60 litrowym w standardzie mam 1x15w ale to za malo dla roslin wiec dokupilem odblysnik niby jest lepiej bo mialo to dac na 24w ale chce miec 40w tylko jest maly problem jak to zrobic bo nie ma nigdzie takiej swietlowki do tej pokrywy co ja mam niestety :((
Armani:
11.03.2010 21:15LUDZIE CZY WY NIE UMIECIE CZYTAĆ, WSZYSTKO JEST NAPISANE W ARTYKULE, A NAJWAŻNIEJSZE RZECZY WYTŁUSZCZONYM DRUKIEM--- WIEC PO CO SIE PYTACIE JAK DŁUGO NAŚWIETLAĆ AKWARIUM-BRAK SŁÓW- NYGUSY I TYLE!!!!!!!1
Matisek:
06.03.2010 21:31Jeśli te wasze glony są takie brązowawe to najprawdopodobniej to okrzemki to zazwyczaj oznacza zbyt słabe oświetlenie.
Hubi(mądry amator):
16.02.2010 21:35Czarna:NNIIEE!!
Łukasz:
16.02.2010 20:43Jak na 60 l to za mało. Ja w zbiorniku 72l mam 48W. Mój jest raptem 10L większy.Chcesz miec pięknie rosnące rośliny to i musisz zapewnić optymalne oświetlenie plus nawożenie w płynie z żelazem i w tabletkach pod korzenie(nie tylko sam jałowy żwir ale np jakiś substrat pod spód).Bardzo ważne są też użyte świetlówki by mnie były to zwykłe białe.Ja mieszam różne barwy światła.
ROBERT:
16.02.2010 12:51WITAM MA AKWARIUM 100/50/40 OKOŁO 250L.OŚWIETLENIE TO NA PRZODZIE OSRAM FLUORA A NA TYLE TO SUN-GLO OBIE PO 30 W.TERAZ MAM PYTANIE CZY TO WYSTARCZY BY Z WZROSTEM ROSLIN NIE BYŁO PROBLEMY.JESTEM POCZĄTKUJACYM AKWARYSTĄ.POZDRAWIAM I CZEKAM NA ODPOWIEDZ.
damian:
15.02.2010 14:18ile ok 11 godzin dziennie :)
Matisek:
14.02.2010 21:30ok.10h, nie dłużej niż 12h
WOJO:
07.02.2010 18:13WITAM.MAM PYTANIE.JAK DLUGO POWINNO PALIC SIE SWIATLO W AKWARIUM ,MIANOWICIE JLE GODZIN ,POZDRAWIAM