Oświetlenie w akwarium roślinnym

Życie roślin akwariowych ściśle związane jest ze światłem. Oświetlanie akwarium światłem naturalnym sprawia bardzo dużo problemów. Zbyt duża dawka naturalnego światła może doprowadzić do zakwitu glonów. W praktyce kontrolowanie intensywności naświetlania światłem naturalnym jest bardzo trudne. Wiele czynników sprawia, że jesteśmy zmuszeni zastosować światło sztuczne. Na rynku dostępnych jest bardzo wiele rodzajów form oświetleniowych. Oświetlenie odgrywa zdecydowanie większą rolę w życiu roślin niż ryb akwariowych.

Fotosynteza

Rośliny posiadają umiejętność produkcji (z dwutlenku węgla i wody) tlenu i cukru, a dzieje się to w chlorofilu. Za źródło energii wykorzystują światło. Z tej przyczyny fotosynteza może odbywać się tylko w trakcie dnia. Część wyprodukowanego tlenu zużywają ponownie nocą, ponieważ wtedy oddychają i jednocześnie wydalają CO2. Ogólnie rzecz ujmując pobierają więcej CO2 niż oddają oraz uwalniają więcej O2 niż zużywają. Rośliny bardzo pozytywnie wypływają na środowisko naturalne.

Ilość światła dla roślin akwariowych

Osoby zawodowo zajmujące się hodowlą roślin akwariowych zazwyczaj stosują bardzo silne oświetlenie. W zbiornikach poniżej 100 litrów polecane jest stosowanie 1-2 W na 1 litr wody. W akwariach od 200 do 500 litrów polecane jest stosowanie od 0,5 do 1 W na 1 litr wody. Inną metodą jest mierzenie ilości światła na 1 m2 powierzchni zbiornika. W tej metodzie zaleca się stosowanie 200-800 W na 1 m2 powierzchni akwarium. Niestety w większości gotowych pokryw zamontowane oświetlenie jest poniżej 0,2 W na 1 litr wody. Pomiar ilości światła na podstawie samej mocy świetlówek może być dosyć mylny. Faktyczna ilość światła zależy od kilku czynników. Ilość światła wytwarzana przez dane źródło mierzy się w lumenach. Liczba lumenów wyprodukowanych przez źródło światła o mocy 1 wata jest jednostką wydajności tego źródła. Zwykła żarówka przekształca więcej energii w ciepło niż światło, a więc jest mniej wydajna od lampy jarzeniowej. W przypadku zwykłych żarówek na jeden W mocy przypada jedynie około 17 Lumenów. Światło halogenowe jest podobnie mało efektywne (10-20 lumenów na 1 W). Zdecydowanie bardzie efektywne są świetlówki, które zazwyczaj dają od 40 do 100 lumenów na 1 W mocy. Duża rolę odgrywa typ świetlówki oraz zastosowany statecznik. Wysokiej klasy świetlówki akwarystyczne dają największą ilość światła. Ilość padającego na konkretną powierzchnię światła mierzy się w Luxach, które odpowiadają lumenom przypadającym na metr kwadratowy. Za pomocą światłomierza lub luxometru możemy dokonać pomiaru luxów.

Widmo światła

Widmo jest to rozkład ilości światła dla pełnego zakresu kolorów, jakie w świetle występują. Rośliny potrzebują światła jasno czerwonego (o długości fali od 650 do 680 nm) oraz niebieskiego. Widmo światła określamy za pomocą temperatury barwowej wyrażonej w stopniach Kelvina. Do akwarium roślinnego najlepsze będzie źródło światła emitujące 5500 stopni Kelvina. Różne świetlówki posiadają różnice w ilości światła przypadające na daną barwę. Lampy HQI posiadają tzw. widmo ciągłe. Rośliny nimi oświetlane rosną bardzo dobrze, a światło wygląda naturalnie.

Wymagania świetlne poszczególnych gatunków roślin

Różne gatunki roślin wymagają różnej intensywności światła. Przykładowo rośliny rosnące w cieniu drzew potrzebują mniej światła od rosnących na otwartej przestrzeni. Jednakże wiele roślin ma podobne wymagania natężenia światła lub może zaadaptować się w dosyć dużym zakresie. Dzięki możliwościom adaptacyjnym możliwa jest hodowla różnych gatunków w jednym zbiorniku. Światła bardzo jasnego (więcej niż 1500 luxów) potrzebują rośliny takie jak np.: Riccia fluitans, Pistia stratiotes, Limnophila aquatica, Cabomba, Limnobium laevigatum, Salvinia auriculata i inne. Światła jasnego (od 1000 do 1500 luxów) wymagają rośliny takie jak np.: Egeria Densa, Ludwigia, Bacopa caroliniania i inne. Światło umiarkowane (od 500 do 1000 luxów) preferują rośliny takie jak np.: Lagenandra, Anubias nana, Echinodorus i inne. Światła przytłumionego (mniej niż 500 luxów) potrzebują rośliny takie jak np.: Vesicularia dubyana, Cryptocoryne affinis i inne.

                     

Czym spowodowane są straty światła?

1. Czystość wody – Zabarwienie lub zanieczyszczenie wody powoduje zmniejszenie ilości Lumenów docierających do roślin.
2. Szyby okrywowe, które po pewnym czasie stają się brudne dosyć mocno przyczyniają się do strat światła. Również same świetlówki po pewnym czasie stają się brudne od kurzu oraz innych zanieczyszczeń.
3. Odbłyśniki zdecydowanie przyczyniają się do zmniejszenia strat świetlnych. Światło od nich odbite trafia do akwarium. W przypadku gdy światło nie zostaje odbite zamienia się w energię cieplną.
4. Każda świetlówka wraz z upływem czasu traci na ilości emitowanego światła. Z tego powodu raz na 9-12 miesięcy powinna być wymieniana.
5. Zbyt duża odległość pomiędzy źródłem światła, a powierzchnią wody przyczynia się do dużych strat, ponieważ część światła rozprasza się na boki. W przypadku akwariów bardzo wysokich mniej światła dociera do roślin rosnących na samym dnie zbiornika.

Ile czasu na dobę powinniśmy naświetlać akwarium?

W warunkach naturalnych rośliny akwariowe intensywnie naświetlane są około 10 godzin na dobę. Nasze rośliny również powinniśmy naświetlać przez podobny czas. W żadnym wypadku nie możemy naświetlać roślin przez całą dobę. W nocy rośliny oddychają bardzo intensywnie, a ciągłe lub zbyt długie naświetlanie mogłoby ten proces zakłócić. Pamiętajmy, że akwarystyka to sztuka stworzenia warunków maksymalnie (na ile to możliwe) przypominających warunki naturalne.

Co wybrać?

Bardzo trudnym zadaniem jest zagadnienie wyboru wysokiej jakości oświetlenia za określoną kwotę pieniędzy. Osobiście uważam, że najbardziej optymalnym źródłem energii są specjalistyczne świetlówki akwarystyczne. Koszt ich użytkowania jest niższy od lamp typu HQI. Oczywiście lampy HQI dają bardzo ciekawy efekt wizualny. Tak więc wszystko zależy od naszych preferencji oraz zasobności portfela. Na pewno nie polecam świetlówek kompaktowych. Mimo, że koszt ich użytkowania jest dosyć niski to raczej nie nadają się do hodowli roślin akwariowych, ponieważ barwa ich światła nie jest dostosowana do takiego celu.

Autor: Łukasz Gontarski. Dziękujemy.

Zdjęcie akwarium: Użytkownik Adrlic

Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść artykułów przesyłanych przez użytkowników.

60 komentarzy

  1. Rysiek:

    RADEK - wstaw 2x 70W HQI - ze względu na dużą wysokość zbiornika ten typ oświetlenia będzie najoptymalniejszy trzciniak - zawsze da radę zrobić jakąś modyfikacje obudowy, a świecić mają obie w tym samym czasie 10 - (max!)12h/ dobę radosław - aqua-glo tak świeci i to dobrze. dokup do tego np. sun-glo lub poszukaj w sieci proponowanych konfiguracji ORZECH - na ten zbiornik brzmi to rozsądnie, a pojęcie "za dużo" raczej nie istnieje w tym wypadku - jest tylko "za mało jak na dany gatunek", albo "wystarczająco jak na dany gatunek", reszta jest kwestją aranżacji Sypek:) - dla ryb pewnie wystarczy - istnieje wyraźna symulacja dnia i nocy, bez względu na warunki pogodowe za oknem, dla roślin na bank nie wystarczy, chyba, że zastosowałeś drogie diody o wysokiej wydajności (te po 70zł+) 19Piotr10 - Wymień rybki na plastikowe, albo akwarium na 50L(+/-5L) - takie będzie odpowiednie do trzymania 2 żałobniczek (a nawet kilku więcej). Cień najlepiej uzyskać roślinnością wysoką (tak, żeby roślina "pokładała się" na lustro wody) rafał1809 - 2x150W HQI??? Skąd takie dziwne wymiary? 400L na długości 1m to dość dziwna praktyka i (IMHO) nie będzie to wygodne - rozważ szer x wys = 50x50, przy długości 150cm uzyskasz dość podobny litraż (375L)

  2. key_:

    mam pytanko:kupiłem świetlówkę Świetlówka T8 Sylvania GROLUX 18W (59cm) 8500K, zainstalowałem ją w swojej pokrywie.Światło tej świetlówki jest odcieniu fioletowego i na dodatek świeci nie co gorzej niż zwykła,standardowa świetlówka z zestawu.Czy to są charakterystyczne i normalne dla tej świetlówki cechy?Kupowałem ją w sklepie internetowym więc chyba jerzyny mi nie podłożyli:/Prosze również o opinie na temat tej świetlówki oraz info co wypada do niej dołozyć {jaką świetlówkę}Pozdrawiam

  3. rafał1809:

    witam zakładam pierwsze akwarium o wymiarach 100/45/90 dł/szer/wys jest dosyć wysokie więc mam problem z dobraniem oświetlenia proszę o rade

  4. 19Piotr10:

    Cześć! Mam akwa 25l i żarówke w pokrywie 25W. W nim na początek parkę żałobniczek. Mam roślinkę "niską" i korzeń. Ale to i tak za mało daje "cienia" dla żałobniczek. Co zrobić? Jak zapewnić im cień żeby mogły zachować swoje piękne barwy. Z góry dzieki.

  5. Sypek:):

    Witam:) Ja mam akwa 45l i oświetlenie diodowe (9 diód led zimny biały) Swietnie oświetla całe akwarium. Tylko jak myślicie czy to dobre dla ryb i roślin?

  6. ORZECH:

    mam pytanie;do akwarium450l wys50cm chce załażyć oświetlenie 2*36W świetlówki OPTI PLANT(naturalne światło)i dodatkowo 2*54W świetlówke chłodne jasne śeiatło9000K,świetlowke colour(czerwony,niebieski)6800K CZY TO WYSTARCZY DLA PARU ROŚLIN CZY BĘDZIE ZA DUŻO A MOŻE AKURAT

  7. radosław:

    kupiłem świetlówkę 15 W do akwa 45 litrów o nazwie aqua-glo i świeci ona na fioletowo i kolor wody w akwa jest podobny do tego koloru cxzy to dobrze?

  8. trzciniak:

    witam mam prosbe chodzi mi o to mianowicie jak rozwiazac problem z czasem podswietlania akwa swietlowka aqua glo +odlysnik o mocy 15w i swietlowka kompaktowa philipsa o mocy 25w jest to i to w pokrywie i teraz ile czasu powinna swiecic ta i ta ?? czy moga swiecic razem np 11h dziennie?? czy jedna aqua glo w dzien a tamta jakos w nocy prosze o pomoc :))

  9. RADEK:

    ktoś doradzić ile potrzeba świetlówek i jakiej mocy?? mam akwarium; długości 95cm, 45cm szerokości i wysokości 65cm...w sumie prawie 300 litrów...

  10. gradman:

    jest możliwe zwiększenie mocy odsyłam do mojego komentarza. Jak chcesz wiedzieć więcej to musisz mi podać długość pokrywy to dobiore tobie jarzeniówki. Można to zrobić w dwojaki sposób albo wymiana T8 na T5 w standardzzie T8 lub całkowita modyfikacja na T5 jak ja to zrobiłem. Wywierciłem z boku pokrywy otwory 20mm na oprawki bryzgoszczelne i zamontowałem dłuższe jarzenwki T5. Oczywiście zmieniłem statecznik na mocniejszy.

  11. trzciniak:

    witam co myslicie na temat odblysnika?? mam akwa 60l i w standardzie w pokrywie dostalem 1x15w ale wiem ze to malo na niektore roslinki co chce miec wiec chcialem zmienic ale w sklepie nie bylo i powiedzial typ ze tej pokrywy nie ma wiekszych swietlowek wiec dokupilem odblysnik niby troche lepiej ale chce miec 40w ale nie wiem jak tou zrobic bo zadna modyfikacja pokrywy nei wchodzi w gre bo sie nie da poprost

  12. gradman:

    problem doświetlania jest złożony. Z jednej strony jest ono bardzo ważne dla procesu fotosyntezy z drugiej zaś jego zły dobór i intensywne naświetlanie powoduje wzrost glonów. Z powodu ograniczeń technicznych świetlówek nie produkuje się zazwyczaj głębszych akwariów niż 50cm. Ograniczenia jarzeniówek polegają na ich mocy, która jest uzależniona od długości. Najnowocześniejsze i zarazam najmocniejsze to "T5"grubości 16mm, zaś porzedniej generacji "T8" grubości 23mm. Najlepszym rozwiązaniem jest stosowanie jednocześnie dwa radzaje: roślinną np. typu GRO-LUX, Planta itp.(o zakresie barw niezbędnych do wzrostu roślin)oraz akwarystyczną dla wzmocnienia wybarwienia ryb np. typu AQUASTAR,Ocean White (otemperaturze barwowej 1000K) natomiast dla akwarium morskiego Ocean White a najlepiej Ocean Blue. Taki dobór gwarantuje nam optymalne doświetlenie, wybarwienie i nie powoduje wzrostu glonów (pamiętając o naświetlaniu nie dłuższym niż 10 godzin). Posiadacze starego typu oświetlenia mają możliwość kupna T8 w technologii T5 i długości standardowych T8 należy jednak pamiętać, że zmiana na mocniejszą jarzeniówkę niesie konieczność wymiany statecznika na mocniejszy.

  13. miki:

    mam oświetlenie hqi 300w a akwarium 250 l ile powinno być włączone i co zrobić zęby glony nie wykwity wały

  14. Łukasz:

    Tak ale musisz poszukać żarówki do stosowania w akwarystyce odp. widmie światła.Poszukaj jej w sklepach zoologicznych lub w internetowych

  15. czarnookam:

    Mam akwarium 30l,w pokrywie jest normalna żarówka 25W. Niestety pokrywa zaczęła się topić nad żarówką pomimo ochronnej blaszki. Mam więc pytanie: czy mogę zastąpić zwykłą żarówkę energooszczedną o mocy 5W co odpowiada 25W normalnej?

Dodaj swój komentarz

Jesteśmy jednym z największych portali i forum akwarystycznych w Polsce. Strona SuperAkwarium.pl powstała z myślą o miłośnikach hodowli ryb akwariowych. Akwarystyka to niezwykła pasja, którą chcemy propagować razem z Wami.

SuperAkwarium.pl

Zdjęcia użytkowników

Newsletter