Opis
Jest to choroba wywołana przez orzęska Ichthyophthirius multifiliis, który atakuje skórę i skrzela ryb słodkowodnych. Pasożyt najszybciej dorasta i rozwija się na skórze ryby w temperaturze 25ºC, natomiast w temperaturze 32-33ºC ginie w ciągu 4-6 godzin. Jeśli w akwarium występują warunki najodpowiedniejsze dla rozwoju pasożyta, czyli właściwości fizykochemiczne wody oraz osłabione ryby to choroba może poczynić poważne spustoszenia w stadzie. Choroba ta nazywana jest również kulorzęskiem.
Objawy
Jednokomórkowiec tego orzęska jest widoczny gołym okiem, ponieważ ryba jest cała w białych, małych punkcikach. Najpierw są one widoczne na płetwach i plecach ryby. W pierwszej fazie choroby ryby ocierają się o dekoracje i rośliny próbując pozbyć się pasożyta. Spada również apetyt ryb. Jeśli w skrzelach dojdzie do inwazji orzęska to ryba dusi się, gdy zaś między naskórkiem a skórą właściwą osiedli się znaczna ilość pasożytów to następuje powolne odrywanie się płatków skóry od ciała. Jeśli dojdzie do zachorowania wylęgu ginie on bardzo szybko w nerwowych konwulsjach.
Leczenie
Do praktyk zapobiegawczych występowaniu rybiej ospy należy kwarantanna nowo zakupionych ryb, roślin, ślimaków. Ślimakom i roślinom wystarcza pięciodniowy okres kwarantanny, ponieważ są one nosicielami biernymi. Natomiast jeśli kwarantanna dotyczy ryb to jej długość zależy od temperatury wody: przy 15ºC trwa półtorej doby, przy 20ºC trwa dobę, natomiast po 25ºC – po kilku godzinach. Są to okresy, w których ryba przebywa w jednym zbiorniku, po tym czasie należy przenieść je do kolejnego zbiornika, a poprzedni wydezynfekować. Takie zabiegi należy przeprowadzać przez 12-13 dni w temperaturze 15ºC, w temperaturze 20ºC – przez 8 dni. Stosuje się takie zabiegi w celu pozbycia się z tkanek pasożytów w różnej fazie rozwojowej. Aczkolwiek jest to metoda bardzo nie komfortowa dla ryb, dlatego też zaleca się kąpiele długotrwałe w roztworach różnych leków. Środki lecznicze stosowane w leczeniu rybiej ospy to: A) zieleń malachitowa – stosowana jako roztwór leczniczy 1-10 ml roztworu macierzystego (0,1 g zieleni malachitowej na 100 ml wody) na 100 l wody – stosowany jako kąpiel długotrwała, co trzeci dzień roztwór należy wzmacniać, dodając ½ pierwszej dawki. B) błękit metylenowy – roztwór 3-4 mg na 1 l wody stosowany w kąpieli długotrwałej. C) błękit metylenowy (dla ryb które są wrażliwe na FCM) – roztwór 2-2,5 mg na 1 l wody stosowany w kąpieli długotrwałej, po pięciu dniach do roztworu leczniczego dodaje się 0,5 mg na 1 litr D) siarczan miedzi – roztwór 0,5-1,5 mg na 1 l wody stosowany przy kąpieli długotrwałej E) siarczan miedzi i kwas cytrynowy – roztwór 0,15 mg siarczanu miedzi i 9,10 mg kwasu cytrynowego na 1 l wody stosowany przy kąpieli długotrwałej F) FMC – mieszanina formaliny, błękitu metylenowego i zieleni malachitowej – po sporządzeniu roztworu macierzystego (100 ml formaliny, 370 mg błękitu metylenowego i 370 mg zieleni malachitowej) stosujemy go w roztworze leczniczym w dawce 1-1,2 ml na 100 l wody – kąpiel długotrwała. G) trypaflawina – roztwór 0,1-0,4 mg na 1 l wody stosowany w kąpieli długotrwałej H) Aureomycin – w dawce 12 mg na 1 l wody podczas kąpieli długotrwałych I) hydrochlorek chininy – w dawce 10 mg na 1 l wody – podczas kąpieli długotrwałej Bibliografia: J. Antychowicz, Choroby ryb akwariowych. J. Lewczuk, Domowe akwarium słodkowodne. H. Frey, Akwarium słodkowodne. Wszystkie pozycje serdecznie polecam.
368 komentarzy
ELLA:
18.07.2010 20:24Witam wszystkich na forum... dużo poczytałam wypowiedzi na temat ospy rybiej....dziekuje za wypowiedzi i opinie...wiele się nauczyłam,...a jestem nowicjuszem.... nadal nie wiem czy ospa rybia u ZŁOTYCH RYBEK.... lWIEJ GŁÓWKI lub CZERWONEGO KAPTURKA może się rozpocząć od dwóch trzech białych kropek na głowie.... po dwóch dniach wygląda to tak jakby wychodziły milimetrowe białe robalki,...które można oderwać delikatnie od głowy rybki np. nożykiem.....na trzeci dzień pojawił siędelikatny białawy nalot wokół główki..... od początku zauważenia pierwszej kropki zastosowałam się do stosowanych przeczytanych opisów.... tzn. temper. 28.oC.... ZIELEŃ .....po dwóch dniach widać już było kilka mniejszych kropek.... następował wylęg...+ na trzeci dzień widząc dodatkowo biały nalot dodałam w akwarium leczniczym MYCOCIDEM 2/3 DAWKI JAKĄ NALEŻAŁOBY DAĆ W INNYM PRZYPADKU CHOROBY....na chwilę obecną zmniejszył się nalot i widać tylko delikatne małe białe kropeczki na głowie rybki /CHYBA WYKLUWAJĄ SIE NASTĘPNE/....dodaję, że od spostrzeżenia choroby zobaczyłam u rybki trzy może cztery lekko podniesione łuski po środku tułowia.... dzisiaj od godz.13.30 podniosłam temperaturę do 31oC i potrzymam przez 24 godziny....natomiast jutro przełożę rybki do drugiego akwarium leczniczego z przygotowaną odstałą wodą do której dodam zieleni z mycocidem + sól akwaryjną + nadmanganian potasu /mam problem-nie wiem ile na pojemnik 30l/... .jest 20.00 zobaczyłam więcej lekko podniesionych łusek po bokach .... podejrzewam, że rybki mają parę schorzeń...rybią ospę.... pleśń....i może nawet jakąś posocznicę...-udało mi się dostać miesiąc temu Bakto Tabs ...- podaję 1 tabletkę dziennie czerwonemu kapturkowi, a ryukinowi 1/2 tabletki....najgorzej jest z Robercikiem-zbrojownikiem czyli glonojadem....ucieka i ciągle siedzi na kubełku filtra..... z chęcią zamiast MYCOCIDU dałabym AQUASAN, który ma szersze spektrum leczenia....ale jestem za młodą akwarystką i boję się, że wyrządzę więcej szkody niż pożytku....mieszkam w troszku większym mieście-Szczecinie, ... i tu ani rusz żadnego punktu, ...gdzie można byłoby chociażby odpłatnie dokonać konsultacji w zakresie ustalenia rodzaju choroby....brak ichtiologów i aż trudno w to uwierzyć.... w punktach sprzedaży akwarystycznej też brak odpowiedniej wiedzy... w internecie wyczytałam o takim produkcie jak HERBTANA FRESHWATER firmy Microbe Lieft.....tylko gdzie to kupić.... jeżeli czyta Pani/Pan mój komentarz i może podpowiedzieć mi co mogłabym jeszcze zrobić aby uratować rybki to bardzo będę wdzieczną.... w uzupełnieniu inform. akwarium zasadnicze 100 l ... filtr biologiczny na 150 l/wody....i aż trzy rybki-20 cm 8 miesięczny Harry, 2 m-czna Dajana Ryukin, i 3 -czny Robercik... no i oczywiście żwirek...roślinka....kamyki.... i napowietrzacz.... pozdrawiam do miłego.... Ella
kangur:
18.07.2010 13:34Niestety moj duch amazonski wyzional ducha i przeniosl sie do Krainy Duchow. Pierwsza ryba od lat, ktora zdechla mi z powodu ospy, choc on sam nawet tej ospy nie mial. Jakis rok kupilem skalary i wiekszosc z nich pozdychala w czasie kwarantanny na jakas infekcje choc parametry wody, temp. itp byly idealne. Dokupilem 3 skalary po wielodniowej obserwacji w sklepie i, za rada sprzedawcy, wsadzilem je od razu do duzego akwa bez kwarantanny. Wszystko bylo ok i skalary do dzis ciesza sie swietnym zdrowiem. Postanowilem zrobic to samo z bocja wspaniala i to byl blad bo wszyskie bocje dostaly ospe. Podnioslem wiec temp i dodalem lek, 50% normalnej dawki. Duch od razu przestal jesc, widzialem go jeszcze z raz a dzis znalazlem trupa. B. mi go szkoda bo to ciekawa ryba, wyplywal czesto z dziupli i jadl mi z reki. Duchy nie znosza lekarstw i wogole skazenia wody i to go wykonczylo mimo, ze podalem tylko polowe normalnej dawki. Radze wiec byc ostroznym z lekarstwami jezeli macie ducha i jednak zdecydowanie zalecam kwarantanne nowozakupionych ryb i roslin. Pozdrawiam
kangur:
06.07.2010 08:30MISIA: ta sa wlasnie objawy ospy, jak ryby nie jedza albo zdychaja to sa objawy zaniedbanej ospy. Dzialaj i to szybko. Pzdr
MISIA:
01.07.2010 22:22MOJE MOLINEZJE MAJA BIAŁE PLAMKI ALE NIE ZACHOWUJĄ SIĘ JAK W OBJAWACH OSPY RYBIEJ.CO TO MOŻE BYĆ,DODAM ŻE MAJA APETYT I NIC NIE WSKAZUJE NA CHOROBĘ OPRÓCZ TYCH PLAMEK.PROSZĘ O POMOC...
Suseł:
30.06.2010 14:28Od 2 lat nie miaiłem ospy w akwa, dokupiłem 5t bocję i ospę mam. Kilka dni po wpuszczeniu. I teraz muszę leczyć, tak to jest z rybami ze sklepów
kangur:
16.06.2010 14:01Anika: to mi wyglada na otluszczenie narzadow wewnetrznych ale jest wiele chorob o podobnych objawach. Poczytaj sobie o chorobach moze jeszcze cos dopasujesz. Rybki moga byc przekarmione (za duzo weglowodanow). Nie znaczy to, ze zle je karmisz, niektore rybki sa zarlokami i zjadaja wiecej niz pozostale. Powodem puchniecia i stroszenia sie lusek jest gromadzenie sie wody w ciele ryby, niestety na to raczej nie ma ratunku. To ze gurami, a szczegolnie samce, sie ganiaja jest normalne. Zolte glonojady to moze byc odmiana zolta glonojada syjamskiego/chinskiego. Puki male beda ok i beda jadly glony, pozniej zaczna ze soba walczyc (ryby b. terytorialne) i moga ci zrobic totalny Sajgon w akwa. Jak podrosna przestana sie interesowac glonami i beda niebezpieczne dla innych ryb, szczegolnie gurami (przyssywaja sie do nich kaleczac skore). Zobacz zdjecia w Encyklopedji Ryb pod "Glonojad Syjamski" jesli to jest to- to radzilbym wymienic np. na kosiarki. Pozdrawiam
Anika:
10.06.2010 13:24Do kangura)Dziękuję bardzo za odpowiedź,wypławki jak się pojawiły tak w dziwnych okolicznościach znikły same wiec myślę,że ten problem mam już z głowy,ale pojawił się już nowy.Zacznę od obsady:2 gurami złote,2 gurami marmurkowe,6 gupików,17 neonów inessa,4 glonojady (nie znam na razie nazwy są koloru złotego)Mój problem polega na tym że tydzień temu zdechło mi gurami złote,objawy były następujące:1.odchody nitkowate,białe,długie do złudzenia przypominające ich wąsy 2.ryba zaczęła puchnąć nie przyjmowała pokarmu 3.jej łuski nastroszyły się.Dziś zauważyłam u gurami marmurkowego to samo na razie tylko te dziwne odchody.Mam jeszcze jeden problem ze złotą gurami która stała się agresywna ale tylko dla dwóch pozostałych gurami marmurkowych cały czas je goni a one trzymają się razem w kącie akwarium i dziwnie obcierają się o siebie oraz wzajemnie się podskubują.Jeżeli spotkałeś się z tą chorobą lub z podobnym zachowaniem ryb to proszę odpisz.Pozdrawiam.
kangur:
07.06.2010 09:39Anika i inni zainteresowani: poniewaz nie mam zbytniego doswiadczenia z wyplawkami popytalem kolegow akwarystow. Twoje akwa jest nowe, nawet jak juz masz rybki w nowym i mniejszym akwa mozna zwalczyc wyplawki dwutlenkiem wegla (woda sodowa). Potrzebujesz duzy sloik lub pojemnik na ryby, sloik na rosliny (zeby sie bez polamania zmiescily ale nie za wielki) i miske do wyparzenia dekoracji i podloza. Musisz wyjac wieczorem wszystkie rosliny i przelozyc do mniejszego sloja i zostawic na noc. Wyplawki w dzien siedza pochowane na roslinach, w podlozu i na dekoracjach, wiec te, ktore podczas wylawiania roslin oderwa sie od nich nastepnego ranka pochowaja sie w podlozu. Wyjmij tez dekoracje. Nastepnego dnia musisz wylac wode ze sloja z roslinami i zalac je mocno gazowana woda sodowa w temp. pokojowej. Sodowka roslinom nie zaszkodzi a wyplawki zabije. Po 15 minutach musisz rosliny wyplukac pod kranem i caly zabieg powtorzyc. Teraz trzeba odlac do duzego sloja wode z akwa ale z powierzchni, zeby nie bylo mozliwosci nabrania wyplawek z woda, wylapac ryby i przelozyc do tego sloja. Jeslibys musiala lapac ryby przy samym dnie to staraj sie siatke z rybka przeplukac troche zanim ja wyciagniesz z akwa. Teraz jak ryby masz odlowione (uwazaj na temperature wody w sloju) wyplucz dobrze gabki filkra w wodzie akwariowej a sam filtr pod kranem i wsadz do rybek. Teraz wylej reszte wody z akwa, wymyj i wyparz wrzatkiem podloze i dekoracje i wymyj dobrze akwarium. Teraz musisz praktycznie urzadzic akwa od poczatku, z tym, ze masz czesc wody z akwa i bakterie w filtrze. Kupa roboty ale podobno dziala. Jesli nie masz zamiaru rozmnazac rybek, szczegolnie jajorodnych, to mozesz ograniczyc liczbe wyplawek sposobami, ktore znajdziesz na necie bez robienia kipiszu w baniaku. Pozdrawiam
kangur:
06.06.2010 03:51Elsidka: to musialo byc cos innego bo nigdy nie slyszalem zeby to atakowalo ryby zimnowodne, przelec przez wszystkie opisane tu choroby, moze cos dopasujesz i popatrz na innych stronach na necie. Zobacz na wyszukiwarce pod 'zlota rybka choroby'.Nie dezynfekuj od razu calego akwa. Ja bym zrobil kilka duzych podmian wody i porzadnie wyczyscil dno rurka. Obserwowalbym tez dokladnie pozostale rybki. Jak to nie jest ospa to nie ma co panikowac i trzeba poczekac co bedzie. Pozdrawiam, powodzenia.
Kaizer:
05.06.2010 04:38zgoda z Kangurem- to wypławki
elsidka:
04.06.2010 09:33Witam, własnie zdechła mi złota rybka, która jak sie okazało nie miała ospy ale chorobę opisaną przez kangura i pilara, czy muszę w jakiś sposób wydezynfekować akwarium jak zechce mieć nowe rybki?
kangur:
29.05.2010 16:14Anika: jesli masz jakiekolwiek pytania- chetnie odpowiem, pozdrawiam
kangur:
29.05.2010 16:09Anika: te robaki to wyplawki. Cytat z innej strony: " Według systematyki, wypławki należą do typu Plathelminthes - robaków płaskich, czyli płazińców i gromady Tubellaria - wirków. W akwariach najczęściej spotykamy wypławki przynależne do rzędu Tricladida, czyli wirków trójjelitkowych" cytat z Miroslawa Cellera. Ja osobiscie mialem je kiedys w filtrze napedzanym brzeczykiem w akwa kwarantannowym/kotniku. Te robaki sa miesozerne, poluja w nocy, glownie na narybek i slimaki. Sam nie wiem jak je wytepilem, teraz napewno ich nie mam. Najlatwiej przywlec je z roslinami. Wpisz w wyszukiwarce Google 'wyplawki akwarium' i bedziesz miec kupe informacji. Jak je mialem moze zezarly mi troche narybku, ale nie wiem napewno. Doroslym rybom podobno nie szkodza. Niewiele moge Ci pomoc. Poczytaj na necie. Powodzenia, pozdrawiam i napisz co sie dzieje.
bulawyjdzie:
25.05.2010 17:31do Anika ja tez mialem takie male niteczki one nie sa zywe filtr ktory masz w akwarium sprawie takie wrazenie jakby sie ruszaly mialem to samo nie jestem pewny ale wydaje mi sie ze to sa glony albo zabrudzenie szyby ja wyczyscilem akwarium od srodka i tego nie ma moze na akwarium padaja ci promienie sloneczne i dlatego tez tak sie moze dziac
bulawyjdzie:
25.05.2010 17:12witam to znowu ja kuracja fmc zakonczona niepowodzeniem neonki i bocje dalej maja wysypke na dodatek doszla do tego wysypka u kosiarki jednej i jednego suma rekiniego zamiast pomagac pogorszylo to sprawe wiec kupilem nadmanganian potasu w aptece dzisiaj jest juz 3 dzien stosowania oczywiscie po zakonczonych kuracjach podmienialem wode a akwarium mam 240l po zastosowaniu nadmanganianu potasu sum rekini stracil kropki bocje juz sa w lepszym stanie kropki prawie ze zniknely ale niestety na neonki czerwone nic nie dziala jutro zwieksze dawke nadmanganianu potasu narazie dawalem 4 tabletki wyczytalem ze dawali 2 tabletki na 100l wody pozdrawiam i jak cos sie odezwe